تهران؛ کلانشهری که به‌رغم تمام نیازش در سال‌های اخیر با حجم کمی از نوسازی اتوبوس‌ها و ناوگان شهری مواجه شده، حالا به محلی برای وعده مسئولان تبدیل شده و قرار است با کمک اتوبوس‌های وارداتی و داخلی نوسازی شود و توسعه یابد. در تازه‌ترین اظهارنظرها و بعد از کشمکش‌ها با شهرداری بر سر واردات اتوبوس‌های چینی، مدیرعامل اتوبوسرانی تهران خبر ورود ۵هزار اتوبوس جدید را تا سال آینده به ناوگان این کشور اعلام کرده است.
گرچه وعده‌های مطرح‌شده برای نوسازی اتوبوسرانی رضایت‌بخش بوده، اما نگاهی به آمار و تجارب سال‌های گذشته گویای آن است که باید در عمل دید ارقام تا چه اندازه تحقق‌یافتنی است.
پایتخت در انتظار ۵هزار اتوبوس برقی و دیزلی تا پایان سال
مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران از ورود ۵هزار اتوبوس نو تا سال آینده به ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران خبر داد.
مهدی علیزاده با بیان این‌که بیش‌از ۱۰ سال بود که اتوبوس‌های سطح شهر تهران نوسازی نشده بودند و این عدم نوسازی در حوزه حمل‌ونقل موجب گلایه و ناراحتی شهروندان شده بود، گفت: «به‌دلیل عدم نوسازی ناوگان بیش از یک دهه بود که حتی از کولرهای اتوبوس‌ها نیز در فصل گرما استفاده نمی‌شد و همه این موارد گلایه شهروندان را به همراه داشت.»
صحبت‌های مدیرعامل اتوبوسرانی در شرایطی مطرح می‌شود که کلانشهر تهران بیش از یک دهه بدون نوسازی ناوگان اتوبوسرانی به سر برد و براساس آمارهای مطرح‌شده هیچ اتوبوسی به این ناوگان وارد نشده بود.
وی با بیان این‌که در این دوره از مدیریت شهری و با تاکید شهردار تهران، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی اعم از اتوبوسرانی در دستور کار قرار گرفت، افزود: «انعقاد قرارداد ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی با اعتبار ۲۰هزار میلیارد تومان با شرکت چینی و همچنین عقد قرارداد ساخت ۲۵۰۰دستگاه اتوبوس داخلی ازجمله اقداماتی بوده که در این دوره از مدیریت شهری اجرا شده است.»
در حالی ناوگان اتوبوسرانی پایتخت در انتظار اتوبوس‌های وعده‌شده مسئولان به سر می‌برد که سال‌های گذشته نیز در این زمینه شرایط مساعدی را تجربه نکرده است.
مسئولان و مدیران داخلی در حالی مدام از برنامه‌های جاری به منظور تامین اتوبوس‌های مورد نیاز ناوگان داخلی تهران و سایر کلانشهرها صحبت می‌کنند که آمارها نشان می‌دهد وضعیت ورود اتوبوس به پایتخت به‌عنوان بزرگ‌ترین کلانشهر کشور، طی سال‌های اخیر مطلوب نبوده است.
گرچه سال‌های منتهی‌به ۱۴۰۱ اوج مشکلات صنعت و ناوگان مسافری درون‌شهری بوده، اما آمار ورود ۳۹۰ دستگاهی اتوبوس‌ها به ناوگان تهران، نشان می‌دهد که سال گذشته نیز به‌رغم تمام وعده‌ها و برنامه‌های اعلام‌شده، در نهایت وضعیت نوسازی این اتوبوسرانی چندان قابل توجه پیش نرفته است.
در ادامه نیز آمارها حاکی از آن‌ها هستند که در فاصله سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ به ترتیب ۶۰ دستگاه، ۲۳دستگاه، ۶۱دستگاه، ۲۵۰دستگاه، ۱۲ دستگاه و ۲۸۶ دستگاه اتوبوس به این شهر وارد شده است. حالا با تکیه بر این آمار و مقایسه آن با وعده ورود بیش از ۵هزار دستگاه اتوبوس برقی و دیزلی به ناوگان تهران، باید دید که این طرح به کجا ختم می‌شود.
نیاز تهران به برنامه مدون و مستمر برای نوسازی اتوبوسرانی
وعده تامین ۵هزار دستگاه اتوبوس برای پایتخت، در شرایطی مطرح می‌شود که آمارها نشان می‌دهد این کلانشهر تا پایان سال گذشته به ۱۱هزار دستگاه اتوبوس تازه‌نفس نیاز داشته است. یعنی اگر به همت واردکنندگان و تامین‌کنندگان داخلی این ۵هزار اتوبوس برای استفاده، به ناوگان کشور ورود کند، باز هم در بهترین شرایط هنوز تهران به ۶هزار اتوبوس نیاز دارد که هنوز راه‌حلی برای آن ارائه نشده است.
باید این موضوع را هم مدنظر قرار داد که نیاز به ۶هزار دستگاه دیگر اتوبوس، در حالی است که تا پایان سال به تعداد اتوبوس‌های فرسوده شهر اضافه نشود.
هر چند مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی تهران آمار متفاوتی را اعلام کرده و گفته است: «نوسازی اتوبوس‌های پایتخت از سال۱۴۰۰ و با تاکید شهردار تهران آغاز شد و تاکنون ۹۵۰ دستگاه اتوبوس نوسازی شده‌اند. اما تعداد اتوبوس‌های مورد نیاز برای شهر تهران بالغ‌بر ۷هزار دستگاه است.»
با این‌حال، باز هم به نظر نمی‌رسد این اختلاف در نیاز تهران به اتوبوس‌های شهری، مشکلی از وضعیت حمل‌ونقل عمومی و آلودگی حل کند. حل مشکلات این اتوبوسرانی تنها نیازمند یک برنامه مستمر و همیشگی برای خروج فرسوده‌ها و سرمایه‌گذاری و ورود مدل‌های جدید است.
